Enkhuizen wil varend erfgoed behouden

Met het laden van twee zakken veldslazaad op de Vereeniging III wordt symbolisch verwezen naar vroeger tijden. Om deze schepen een toekomst te bieden, willen de voormalige Zuiderzeesteden samen optrekken.

„Zo kunnen we laten zien waarom deze schepen belangrijk waren”, zegt Erik Colombijn van de jubilerende Landelijke Vereniging tot Behoud van het Historisch Bedrijfsvaartuig (LVBHB) over het openingsritueel op de Vereeniging III.
Het schip is een dag eerder aangekomen in Enkhuizen, samen met 85 andere historische bedrijfsvaartuigen, en aangemeerd op de vertrouwde ’eigen’ ligplaats aan de Veermanskade. Nog vóórdat de touwen vastgebonden waren, zorgde de komst van het schip al voor veel beroering onder – vooral oudere – Enkhuizers. ,,Een man van 85 uit deze stad stond hier met de tranen in zijn ogen. ‘Mijn schip’, bracht hij geëmotioneerd uit. Hij heeft vroeger zelf nog op deze boot gevaren”, vertelt een van de huidige eigenaren, Karin van der Lei. De vaste ligplaats van het 122 jaar oude schip is momenteel Meppel, waar Karin en haar partner Arco Woudenberg het schip bewonen. „Het is een beurtschip, van oorsprong zelfs een stoombeurtschip”, vertellen ze vol trots over hun varend onderkomen. „Ooit waren er drie Vereenigings-schepen, dit is de enige die nog resteert. Van alle beurtschepen die er ooit waren is sowieso nog maar een handjevol overgebleven.”

Liefhebber

Om op het historische schip te wonen, moet je wel liefhebber zijn, beweert Arco. „Er zijn veel regels en er is veel Europese wetgeving waardoor het een hoop tijd en geld kost om het schip te behouden. Het initiatief, om een monumentale status te verkrijgen, juichen we dan ook van harte toe.”
Veel oude schepen worden momenteel verkocht aan Engeland of verdwijnen op de schroothoop, weet Frank Ratelband namens de LVBHB. „Wij willen dat gemeenten de monumentale status van historische schepen erkennen. Het is wellicht een investering, maar deze schepen bepalen mede het stadsbeeld en trekken ook toeristen aan, dat is goed voor de middenstand. Als we niets doen zullen we heel veel van deze historische schepen op den duur kwijtraken.”

Stadsaanzicht behouden

Voor Eduard van Zuijlen behoeft het geen uitleg dat zo’n status belangrijk is. „Zonder historische schepen is Enkhuizen een dooie stad. Het is van groot belang dat het stadsaanzicht, zoals dat altijd is geweest, behouden blijft. We hebben de schepen met hun masten nodig om het verhaal te kunnen blijven vertellen.” Het voordeel van zo’n status voor eigenaren kan bijvoorbeeld zijn dat ze minder of geen liggeld hoeven te betalen. „Daar kun je dus als gemeente iets aan doen. Een en ander moet wel juridisch en belastingtechnisch goed in elkaar zitten en dat vereist veel denkwerk”, verklaart Van Zuijlen.
Voor het varend erfgoed is tot nu toe geen landelijk of gemeentelijk beleid om een beschermde status te kunnen geven. Op dit moment is nog een aantal gemeenten tegen dit beleid. „We hebben het Enkhuizer erfgoed nodig om als vliegwiel de stad te laten draaien. Een aantal gemeenten ziet daar nog niet het belang van in. Het heeft tijd nodig”, aldus Van Zuijlen.

Lees dit artikel van Gerda Holla in het NHD (alleen voor abonnees).

Foto: het voormalig beurtmotorschip Vereeniging III op haar ligplaats in thuishaven Meppel (Wikimedia Commons).