Nieuws

Twijfel over betrouwbaarheid GPS

Als gevolg van de dreigende ontwikkelingen in de wereld zijn er steeds meer zorgen over de betrouwbaarheid van het GPS systeem. Nu heeft ook het watersportverbond gemeend om de watersport te waarschuwen.

De GPS aan boord is voor veel zeilers een vanzelfsprekend hulpmiddel. Het Global Navigation Satellite System (GNSS) wordt echter steeds vaker verstoord. Op de Noordzee, waar je te maken hebt met drukke scheepvaartroutes, snel wisselende weersomstandigheden en beperkt zicht, kan dat gevaarlijke situaties opleveren.

GPS verstoring Oostzee

GNSS bestaat uit meerdere satellietsystemen, waaronder het Amerikaanse GPS, het Europese GALILEO, het Russische GLONASS en het Chinese Beidou. Moderne ontvangers combineren deze signalen om een nauwkeurige positie te berekenen. GNSS is niet alleen cruciaal voor pleziervaart, maar ook voor de beroepsvaart en militaire operaties. Wanneer een GNSS-signaal niet meer betrouwbaar is, wordt navigeren zonder back-up een risicovolle onderneming.

Twee soorten verstoring vinden steeds meer plaats: jamming en spoofing.

  • Jamming: Hierbij wordt een krachtig signaal op de GNSS-frequenties uitgezonden, waardoor je ontvanger geen satellieten meer kan ontvangen. Dit betekent geen positie, geen koers en geen snelheid meer over de grond.
  • Spoofing: Bij deze techniek worden valse GNSS-signalen uitgezonden die jouw ontvanger een verkeerde positie laten berekenen. Dit kan ertoe leiden dat je zonder het te merken van je geplande koers afwijkt.
Een spoofer apparaat

Op de Noordzee is het niet ongebruikelijk dat schepen last hebben van GNSS-verstoring. Bovendien is AIS – dat ook op GNSS vertrouwt – niet altijd een garantie. Door spoofing kunnen schepen op de verkeerde positie worden weergegeven. Oude navigatievaardigheden komen weer van pas wanneer GNSS faalt. Dit betekent dat je moet kunnen vertrouwen op:

  • Papieren zeekaarten: Zorg altijd voor een recente kaart van je vaargebied.
  • Kompas en peilingen: Gebruik een handpeilkompas om je positie te controleren aan de hand van bakens of andere visuele herkenningspunten.
  • Log en dieptemeter: Met een log en een dieptemeter kun je een gispositie bijhouden.
  • Radar: Handig bij slecht zicht en als GNSS niet betrouwbaar is.

John Loog, hydrograaf Koninklijke Marine b.d.

Bron: Watersportverbond.nl.
Bovenafbeelding: Een portable GPS-jammer