Het geheim van de mastenmeester
Hans Boersma is mastenmaker en fabriceert zo’n beetje alles wat los- en vastzit aan aken, skûtsjes en pramen. Het ambacht van de vakman uit Gorredijk is omhuld met mysterie en geheimen. Als een mast bijna klaar is gaan alle gordijnen van de werkplaats dicht en de deur hermetisch op slot. De Leeuwarder Courant nam een kijkje achter die deur.
Waar hij zijn hout koopt?
,,Fertel ik net.” Hoe hij de perfecte houtcocktail maakt voor een ijzersterke mast? ,,Kwestje fan rekkenje.” Hoe hij zorgt voor de perfecte kromming? ,,Geheim fan de mêstenmakker.” Hans Boersma (49) wil best vertellen over zijn ambacht en geeft met alle plezier een rondleiding door zijn werkplaats aan de Turfroute op het industrieterrein in Gorredijk. Maar sommige dingen zijn bedrijfsgeheim en weten alleen hij en zijn vader Klaas.
Ze praten over slap hout, dosse gezaagd, kwartiers vlak, fijnnervigheid, dwers op ’e tried. Over soortelijk gewicht, voorstagspanning, elasticiteitsmodulus. De ambachtstermen vliegen je om de oren als vader en zoon aan het werk zijn. Een schaafmachine jankt door de hal met een vloer vol spaanders. Hans aait over een meterslange balk, kijkt er met een vakkundig oog bij langs en zet het apparaat er weer op, dat nog een flinterdun laagje van de paal in wording afknaagt.
Heit Klaas (77) is ondertussen bij de werkbank druk met het schuren van een gaffel. Het ding zit minutieus in elkaar gelijmd en moet nu van elk oneffenheidje en haakje worden ontdaan. Stabij Fedde ligt stoïcijns voor de open roldeur. De hond kijkt op noch om en van alle schuur-, schaaf- en timmergeluiden die zijn bazen produceren.
Hans was tot 1999 gewoon timmerman en werkte op de bouw voor een aannemer, vertelt hij in de kantine waar hij en zijn heit – nadat ze alle stof en spaanders onder een luchtdouche van de compressor hebben weggeblazen – neerstrijken aan de bar. Hans schenkt koffie en draait een shagje. Hij was als bouwvakker wel altijd al degene voor de precisieklusjes. ,,Oftimmerje en sa. En it betawurk. Krêften berekenje. Wiskunde en natuurkunde. Dat fûn ik moai.” Hij bouwde eigenhandig het huis van zijn broer Jan Roelof en had een hobbyloodsje aan de Tolbaas in Gorredijk.
Toen scheepsbouwer en schipper Allard Sijperda hem vroeg om een skûtsje te betimmeren werd de hobby een serieuze aangelegenheid. Voor Hans het wist was hij druk met het betimmeren en renoveren van sloepen, pramen en aken en maakte hij voor jan en alleman nieuwe rondhouten en andere houten scheepsonderdelen. ,,Op in gegeven momint frege ien my of ik wol in mêst meitsje koe foar in skûtsje. Henk Regts fan de Ut en Thús yn de IFKS.” Hans weet het nog best. ,,Dit wie de earste dy’t ik makke.”