Nederland telt 210.000 recreatievaartuigen, blijkt uit AI-telling met satellietfoto’s

Voor het eerst zijn met een computerprogramma alle recreatievaartuigen die in Nederland vanuit de lucht te zien zijn, geteld. Onderzoekers analyseerden honderden satellietfoto’s met behulp van kunstmatige intelligentie.

De eerste analyse kwam uit op 250.000 vaartuigen. De fouten door het AI-model zijn handmatig gecontroleerd en verwijderd. Eventueel gemiste boten zijn handmatig toegevoegd. Het uiteindelijke totaal aantal getelde boten is 211.237, waarvan 181.734 op het water en 29.503 op het land.

Het ontwikkelde AI-model identificeerde zowel vaartuigen op het land als in het water op foto’s die in de zomerperiode juni, juli en augustus 2023 gemaakt waren. Vaartuigen die overdekt stonden, zoals in een hal, een stalling of onder een overkapping, konden niet geteld worden via de satellietbeelden. De nauwkeurigheid van het model op het water is 95%. Op het land is de nauwkeurigheid echter maar 25%, vanwege de hoeveelheid objecten op het land. Dit is gecorrigeerd door de onderzoekers.

Met de inzet van het AI-model is het nu mogelijk vrij snel een accuraat beeld te krijgen van het aantal boten op het water in een bepaald gebied, zowel in jachthavens als daarbuiten. Ook kan er bijvoorbeeld gekeken worden naar het aantal boten per provincie, waterschap of gemeente.

Bezettingsgraad

Met het model kan een dichtheidsanalyse worden gemaakt. In een geselecteerd gebied valt te detecteren waar de meeste boten zich bevinden. Deze analyse kan in combinatie met de ligplaatsbezettingsgraad gedaan worden. Het aantal boten in een vaargebied wordt in zo’n geval vergeleken met de hoeveelheid boten die een ligplaats hebben.

Het aantal pleziervaartuigen in Nederland is moeilijk te schatten, omdat ze niet geregistreerd worden. Over het algemeen wordt aangenomen dat ons land 500.000 recreatievaartuigen telt. Dat aantal is dus mogelijk veel lager, gezien de cijfers van de AI-telling.

Onderzoekers

Het onderzoek werd uitgevoerd als eindopdracht voor de masteropleiding Geographical Information Management and Applications (GIMA). Waterrecreatie Nederland hielp mee aan het onderzoek in het kader van de Basisvisie Recreatietoervaart Nederland 2020-2025. De basisvisie wil de Nederlandse bevaarbare wateren behouden en verder ontwikkelen als recreatietoervaartnet. Ook is afgesproken dat kennis en data wordt ontwikkeld over de recreatieve gebruikers van de vaarwegen.

Waterrecreatie Nederland wil het onderzoek in de komende jaren herhalen om meer inzicht te krijgen van het aantal recreatievaartuigen in Nederland. In het vierde kwartaal van 2024 zal het eerste vervolgonderzoek worden uitgevoerd. Ditmaal wordt gekeken of er een mogelijkheid is om de boten die zijn geïdentificeerd te classificeren naar type recreatievaartuig. Als dit mogelijk is, kan deze methode ook bijdragen aan het inzicht in het aantal zeilboten, motorboten en sloepen op de Nederlandse wateren.

Het onderzoek staat nog niet online. De gegevens komen binnenkort in de databank van Waterrecreatie Nederland.

Foto Waterrecreatie Nederland

Lees hier het oorspronkelijke artikel (weekblad Schuttevaer, alleen voor abonnees)